شیفتگی انسان به این سنگ با ارزش در طول تاریخ: آیا ارزش طلا در حال سقوط است؟
طلا و انسان یک رابطه بسیار ویژه و خاص با یکدیگر داشته اند و هنوز هم افراد باور دارند که طلا یکی از ارزشمند ترین مواد در این سیاره می باشد.
به گزارش آدرین به نقل از راهنماتو، همواره پادشاهان، جادوگران، و امپراتور ها احساس می کردند که طلا ماده ای ویژه است، اما چگونه این شناخت به وجود آمد؟ این مقاله به این سوال پاسخ می دهد و همچنین تاریخچه کشف طلا را بررسی می کند.
زمان، مکان و شرایط دقیقی که زمینه‌ساز کشف طلا و ویژگی‌های خاص آن شد هنوز یک معماست. طلا احتمالا داخل رودخانه‌ها یا روی زمین، به شکل قطعات کوچک طبیعی، یافته شده است.
احتمالا انسان‌ها خیلی پیشتر از این از طلا استفاده می‌کردند اما قدمت نخستین اشیاء طلایی به هزاره پنجم ق.م در گورستان وارنا در بلغارستان باز می‌گردد.
جواهرات طلا و چاقویی با دسته طلایی در مقبره سومین پادشاه از اولین سلسله مصر به نام جِر پیدا شده است که قدمت آن به حدود 3000سال ق.م باز می‌گردد. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد یک کیمیاگر مصری به نام زوسیموس، احتمالا نخستین فردی بوده که به طلای خالص دست یافته است.
اشیاء طلایی در گورستان سلطنتی شهر اور، در جنوب بین‌النهرین نیز پیدا شده که احترام مردمان سومری در قبال طلا و مهارت طلاکاری آن‌ها را در حدو 2600سال ق.م نشان می‌دهد.
می‌گویند طلا در حدود سال 2450ق.م در نوبیا از معدن استخراج می‌شده است و خیلی زود ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن شناخته شد، به نحوی که به واسطه‌ای استاندارد برای مبادلات بین‌المللی تبدیل شد.
مصر به دلیل کنترلی که بر ذخایر طلا داشت تبدیل به کشوری بسیار ثروتمند شد. یک سکه شِکِل [واحد پول بابل] که از 11.3گرم آلیاژ طلا/نقره درست شده بود به عنوان ارز استاندارد در خاورمیانه معرفی شد.
ارزش نامیرای طلا برای جهان اثبات شده بود. طلا کمیاب است و به همین دلیل هر سال بر ارزش آن افزوده می‌شود.
ارزش طلا ناشی از چیست؟
امروزه هر چیزی را می‌توان در آزمایشگاه تولید کرد، اما طلا را نمی‌شود. از 300سال ق.م، کیمیاگران اسکندریه باستان تلاش می‌کردند از انواع فلزات طلا تولید کنند و تعدادی دیگر نیز شانس خود را تا دوران رنسانس امتحان کردند، اما هیچکدام موفق نبودند.
طلا ویژگی‌های متعددی دارد که می‌توان ارزش آن را به این ویژگی‌ها نسبت داد. نخست، طلا با آن رنگ و درخشش مسحورکننده‌اش زیباست. احتمالا همین رنگ و درخشش بود که توجه را نخستین بار به این فلز جلب کرد. اما علت دوم دوام فلز طلاست. این فلز تیره نمی‌شود و عملا تخریب‌ناپذیر و در عین حال چکش‌خوار است که برای جهان مدرن بسیار مفید است. طلا یکی از چگال‌ترین فلزات و رسانای خوبی برای گرما و الکتریسته و بنابراین برای مهندسی و تکنولوژی مفید است.
اما آنچه طلا را به ماده‌ای ارزشمند تبدیل کرده، ارزش درک‌شده آن است که سنت و عقیده‌ای قدیمی است. تقریبا هر تمدنی که به طلا دست پیدا کرد به آن قدرتی اثیری و جادویی بخشید. از مصریان باستان گرفته تا تمدن‌های مینوی، آشوری و اتروسک و بیشتر تمدن‌های دیگر، طلا همواره به طور گسترده‌ای برای ساخت جواهرات و اشیاء تزیینی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
طلا در دوران جدید
در دوران‌های مدرن‌تر، این ماده در سطح جهانی به عنوان ماده‌ای پذیرفته‌شده برای مبادله کالا و خدمات استفاده می‌شده است. جالب است که روسیه در سال 1823 به بزرگترین تولیدکننده طلا در جهان تبدیل شد و در طی سال‌های بعدی بیش از تمام سال‌های بعد از 1492 طلا در جهان تولید شد. یکی از اصلی‌ترین علل آن کشف طلا در کالیفرنیا و استرالیا بود. طلا در بسیاری مکان‌ها یافته شده اما همچنان فلزی کمیاب است.
تعداد کمی می‌دانند طلای خالص به قدری نرم است که نمی‌توان مدت زیادی با آن ور رفت و به همین علت اغلب با فلزات دیگری که آن را سخت‌تر و برای استفاده در جواهرسازی و سایر مصارف مناسب‌تر می‌کنند، آلیاژ می‌شود. نقره و سپس مس و روی از رایج‌ترین فلزاتی هستند که با طلا آلیاژ می‌شوند.
ویژگی‌های جادویی طلا
همانطور که قبلا هم اشاره شد طلا از دیرباز به عنوان فلزی با ویژگی‌های جادویی، معنوی و رازآلود شناخته شده است. ازآنجایی که طلا به لحاظ شیمیایی خنثی است، اعتقاد بر آن است که می‌تواند از خستگی مفرط، زنگار معنوی و حتی انرژی‌های منفی پیشگیری کند.
از منظر اسطوره‌ای، طلا نمادی از پاکی و ابعاد معنوی جهان است و به مردم اجازه حضور در هستی و ارتباط با منبع نهایی خلقت را می‌دهد. طلا اغلب در مراسم مذهبی استفاده می‌شد و یکی از ویژگی‌های بارز کلیسای کاتولیک بوده است. از منظر یکی از افسانه‌های مردمی، طلا خوش‌شانسی می‌آورد و درست مثل مس ارواح خبیث را دور می‌کند.
محبوب همیشگی؟
اما نمونه‌های تاریخی وجود دارد که نشان می‌دهد طلا زمانی از مد افتاده بوده است. محققان بر مبنای 4500شیء باستانی کشف‌شده، به این نتیجه رسیده‌اند که یک جامعه ابتدایی که بین دریای سیاه و خزر زندگی می‌کرده است، علاقه‌اش به طلا را از دست داده بوده است.
برطبق تحلیل‌های انجام شده، فقدان رواج و محبوبیت طلا به مدت 700سال در این جامعه باقی مانده بود. محققان نشان داده‌اند که طلا بین سال‌های 1500 تا 900 ق.م در بخش‌های اعظمی از این قلمرو کمیاب شده بود.
این بخشی جالب از تاریخ است زیرا نشان می‌دهد که ارزش مسئله‌ای جهانی و بی‌تغییر نیست بلکه بر اساس شرایط تغییر می‌کند. به عبارت دیگر، شیوه‌ای که انسان‌ها به طلا ارزش می‌بخشند، در فضا و زمان ثابت نیست. تمدن انسانی فعلی همچنان برای طلا ارزش زیادی قائل است اما فلزات دیگری وجود دارند که به اندازه طلا و حتی بالاتر از آن ارزش دارند و کاربردشان در تکنولوژی مدرن بیشتر است.
بنابراین آیا باید منتظر تغییر ارزش طلا در آینده باشیم؟
