گرداب تصمیم‌گیری «گانتز»: ماندن در میدان یا کناره‌گیری/ واکاوی پیامدهای خروج یک چهره کلیدی از دولت ائتلافی اضطراری

اقتصادآنلاین – محمد بیات: هشت ماه جنگ در غزه و عدم تحقق اهداف اعلامی دولت اسرائیل سبب افزایش اختلافات در میان اعضای کابینه جنگ رژیم صهیونیستی شده است. عدم پاسخ روشن به سوالات کلیدی همچون آینده غزه و آزادسازی گروگان‌ها سبب شده است تا گانتز-گالانت در زمینه انتقاد از نتانیاهو به اشتراک نظر رسیده و خواستار تدوین استراتژی مشخص در خصوص وضعیت نهایی غزه شوند.

در سوی مقابل، «بی بی» با حمله گانتز، وی را متهم به «لفاظی» کرد که دستاوردی جز «شکست برای اسرائیل» ندارد. یوناتان فریمن، کارشناس روابط بین‌الملل دانشگاه اورشلیم معتقد است: ضرب الاجل رهبر حزب «وحدت ملی» در خصوص وضعیت غزه با هدف تسهیل عملیات احتمالی ارتش اسرائیل در جبهه شمالی دنبال می‌شود. به عبارت دیگر، بنی گانتز به دنبال ارائه طرحی جامع از سوی نتانیاهو است که در آن حمله فراگیر به لبنان، حتی در هنگام عملیات زمینی در رفح پیش‌بینی شده باشد.

افت محبوبیت گانتز در نظرسنجی منتشر شده توسط روزنامه معاریو

کاهش محبوبیت گانتز و بهبود وضعیت نتانیاهو در آخرین نظرسنجی‌ها انجام شده، یکی از انگیزه‌های اصلی وی برای خروج از کابینه است.

بر اساس نظرسنجی منتشر شده توسط روزنامه عبری «معاریو»، بنی گانتز با افت محبوبیت جدی مواجه شده و تعداد کرسی‌های آن از عدد ۴۱ به ۲۵ کاهش یافته است. در این میان، نکته جالب توجه آن است که حزب لیکود وضعیت بهتری پیدا کرده و ۲۲ کرسی را به خود اختصاص داده است.

برخی کارشناسان معتقدند پس از آزادسازی ۴ اسیر صهیونیست، نتانیاهو وضعیت بهتری پیدا کرده و حتی ممکن است تعداد کرسی‌های لیکود از حزب «وحدت ملی» نیز بیشتر شود؛ اما تداوم وضعیت بن بست در جبهه شمال، آغاز عملیات نظامی در رفح و وضعیت نامعلوم اسرا حزب گانتز را در بدترین وضعیت ممکن از هفتم اکتبر تا به امروز قرار داده است.

با این حال اگر در ماه ژوئن کابینه سقوط کرده و انتخابات برگزار شود، نیروهای اپوزیسیون با کسب ۵۸ کرسی و ائتلاف عربی با ۹ کرسی «دست بالا» را در برابر حامیان نتانیاهو با ۵۳ کرسی در اختیار دارند.

گانتز، خواستار مشخص شدن وضعیت آینده سیاسی غزه و اسرای اسرائیلی

مهم‌ترین چالش نتانیاهو در صورت کنار کشیدن گانتز از کابینه، درخواست نیروهای راستگرا همچون بن گویر و اصموطریچ برای حضور در کابینه اضطرار ملی است. این ملاحظه به اندازه‌ای جدی است که برخی منابع دست راستی از برنامه‌ریزی نتانیاهو برای انحلال کابینه اضطرار ملی در صورت کنار کشیدن گانتز خبر می‌دهند.

به بیان دیگر با آنکه نتانیاهو و گانتز اختلافات سیاسی جدی داشته و به نوعی رقیب یکدیگر محسوب می‌شوند اما نخست وزیر اسرائیل ترجیح می‌دهد تا با «رقیبی عملگرا» همکاری کند تا «متحدی افراطی»!

در حالی که تمام ناظران و رسانه‌های محلی- بین‌المللی منتظر قرائت بیانیه گانتز و خروج حزب میانه‌رو وی از کابینه بودند، نیروهای ویژه اسرائیل عصر شنبه هشتم ژوئن از عملیاتی موفقیت آمیز در اردوگاه آوارگان نصیرات در مرکز غزه و آزادی ۴ اسیر خبر دادند.

پس از این واقعه ویژه پس از هشت ماه جنگ در غزه، آریه درعی رئیس حزب شاص و عضو ناظر در کابینه جنگ از گانتز خواست تا تصمیم برای خروج از کابینه را به تعویق انداخته و فعلا به دولت برای آزادی سایر گروگان‌ها فرصت دهد. پس از اعلام این درخواست گانتز کنفرانس مطبوعاتی خود را به تعویق انداخت. به گزارش «تایمز اسرائیل» این احتمال وجود دارد که وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی پس از پایان تعطیلات شاووعوت و بعد از ارزیابی اقدامات آتی نتانیاهو برای خروج از کابینه تصمیم گیری کند.

۲۷ ژوئن شبکه «سی. ان .ان» میزبان نخستین مناظره تلویزیونی میان جو بایدن و دونالد ترامپ خواهد بود. بی‌شک یکی از پرونده‌های مطرح شده در حوزه سیاست خارجی مسئله جنگ غزه و آینده بحران در منطقه شرق عربی است. تداوم سیاست تهاجمی نتانیاهو آن هم در آستانه رقابت‌های انتخاباتی در آمریکا می‌تواند تبدیل به «پاشنه آشیل» دموکرات‌ها در برابر رقبای جمهوری خواه گردد.

به عبارت دیگر نخبگان حزب دموکرات تا زمانی که فرآیند نسل کشی در غزه ادامه داشته باشد، پاسخ قانع کننده‌ای برای جلب نظر نیروهای چپ‌گرا و مسلمان نخواهند داشت. برهمین اساس بایدن امیدوار است تا با خروج گانتز از کابینه و بازگشت صهیونیست‌ها به خیابان زمینه لازم برای تغییر رفتار دولت نتانیاهو یا سقوط کابینه افراطی وی فراهم شود. شاید به همین دلیل احزاب راستگرای صهیونیست بایدن را متهم به دخالت در امور داخلی این رژیم کرده و خواستار عدم همراهی گانتز- لاپید با دولت بایدن هستند.

آزاد شدن چهار صهیونیست در جریان عملیات نیروهای اسرائیلی در اردوگاه نصیرات

آزادی چهار اسیر صهیونیست زمینه کاهش فشار بر دولت نتانیاهو و اختلافات داخلی در اسرائیل را فراهم آورده است. برخی تحلیلگران معتقدند این موفقیت محدود می‌تواند میزان حمایت افکار عمومی از تداوم جنگ در غزه را افزایش دهد. عقب نشینی گانتز از ضرب الاجل هشتم ژوئن نخستین پیامد عملیات اخیر ارتش اسرائیل در مرکز غزه است.

این رخداد مهم انگیزه فرماندهان ارتش اسرائیل برای ادامه عملیات نظامی در غزه را حتی به قیمت کشتار وسیع فلسطینی‌ها افزایش خواهد داد. در چنین شرایطی نیروهای اپوزیسیون به مانند قبل نمی‌توانند لب به انتقاد از سیاست‌های «بی بی» در جنگ غزه گشوده و خواستار تغییر دولت در کوتاه مدت شوند.

در سوی مقابل نتانیاهو و متحدان راستگرای وی در بهترین شرایط سیاسی پس از هفتم اکتبر قرار دارند و می‌تواند با کسب دستآوردهای جدید میدانی در جبهه شمالی یا غزه تبدیل به قهرمانان افکار عمومی اسرائیل شوند. تحولات روزهای آتی نشان خواهد داد که آیا نتانیاهو می‌تواند ورق را به نفع خود برگرداند یا آنکه جنبش حماس با وارد کردن ضربه جدید به ارتش اسرائیل معادلات نظامی- سیاسی را بار دیگر تغییر خواهد داد.