چرا قابلمه استیل زرد میشود؟ ۵ علت اصلی + راهحل دائمی
امروزه تنوع ظروف پختوپز در بازار بسیار زیاد است، اما ظروف استیل بهدلیل دوام بالا و سلامت در پخت غذا، جایگاه ویژهای در آشپزخانههای مدرن دارند. با این حال، زرد شدن قابلمههای استیل یکی از چالشهای آزاردهندهای است که میتواند ظاهر زیبای آشپزخانه شما را تحتتأثیر قرار دهد.
خبر خوب این است که این تغییر رنگ نه نشانه بیکیفیت بودن ظرف است و نه به معنای پایان عمر آن؛ بلکه نتیجه یک واکنش شیمیایی ساده در برابر حرارتهایی است که ظرف در طول ماجراجوییهای آشپزی تجربه میکند.
در این مقاله از مجله اکالا قصد داریم با بررسی دلایلی مثل استفاده از حرارت بالا، داغ کردن قابلمهی خالی، سوختن روغن و حتی خشک نکردن قطرات آب، به شما یاد بدهیم چگونه با چند ترفند ساده، دوباره درخشش روز اول را به قابلمههایتان برگردانید.
در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا روشهای پیشگیری و از بین بردن زردی قابلمه استیل را با هم مرور کنیم.
چرا قابلمه استیل زرد میشود؟
برای درک علت این اتفاق، ابتدا باید بدانیم چه چیزی استیل را متمایز میکند. استیل ترکیبی از آهن و مقدار قابلتوجهی «کروم» (حداقل ۱۰.۵ درصد) است. این عنصر با اکسیژن هوا واکنش داده و لایهای بسیار نازک، نامرئی و محافظ روی سطح قابلمه ایجاد میکند که مانع از زنگزدن ظرف میشود.
اما با داغ شدن بیش از حد قابلمه، ضخامت این لایه محافظ افزایش مییابد. تغییر ضخامت این لایه، نحوه بازتاب نور را تغییر داده و باعث میشود ما لکههایی زرد، قهوهای یا هفترنگ روی سطح ظرف ببینیم؛ پدیدهای که اصطلاحاً به آن «رنگِ حرارتی» میگویند.
پس در حقیقت، این زردی ناخوشایند، فقط نشانه این است که لایه محافظ ظرف ضخیم شده است. اگرچه این پدیده یک تغییر ظاهری ناشی از گرماست، اما هرگز به معنای خرابی یا غیرقابلاستفاده شدن ظرف نیست. بدنه قابلمه و کیفیت پخت آن کاملاً سالم باقی میماند و هیچ جای نگرانی برای سلامت شما وجود ندارد.
1. استفاده از حرارت زیاد
چند عادت اشتباه در آشپزی وجود دارد که باعث ایجاد همین «رنگِ حرارتی» و تغییر رنگ ظرف میشود. رایجترین دلیل آن، ساده است: استفاده از حرارت خیلی زیاد.
استیل رسانای بسیار خوبی برای گرماست و به همین خاطر، تقریباً هیچوقت نیاز نیست شعله گاز را روی آخرین درجه بگذارید. آشپزی مداوم با حرارت بالا، دیر یا زود باعث تغییر رنگ ظرف میشود.
2. داغ کردن بیش از حد روغن
علاوه بر این، داغ کردن بیش از حد روغن هم میتواند مشکلساز شود. وقتی روغن فراتر از «نقطه دود» داغ شود، شروع به تجزیه شدن (پلیمریزه شدن) میکند و یک لایه چسبناک و قهوهای روی فلز باقی میگذارد که به بدنه میچسبد.
اگرچه این لکهی روغن سوخته با لکههای حرارتی فرق دارد، اما پاک کردنش خیلی سخت است و ظاهر ظرف را کدر و زرد نشان میدهد.
3. استفاده از شعله بزرگتر از کف قابلمه
استفاده از شعلهای که بزرگتر از کفِ قابلمه است هم یکی از دلایل است؛ چون در این حالت شعله از کنارههای ظرف بالا میآید و باعث داغ شدن ناهماهنگ بدنه و زرد شدنِ شدید دیوارههای قابلمه میشود.
4. داغ کردن قابلمه خالی
مقصر اصلی دیگر، داغ کردن قابلمه خالی است. اگر به اشتباه شعله را زیر یک ظرف خالی روشن بگذارید یا اجازه دهید آب داخل قابلمه کاملاً بخار شود، دمای فلز بهسرعت به شدت بالا میرود؛ این اتفاق باعث ایجاد آسیب و لکهای حرارتی شدید و فوری روی سطح استیل میشود.
5. پاک نکردن لکههای آب
اگر موقع استفاده، قطرات آبِ روی بدنه را کاملاً پاک نکنید و ظرف را مستقیم روی شعله بگذارید، ممکن است همان لکههای آب باعث سیاه و زرد شدن بدنه شوند؛ چرا که حرارت شعله، املاح معدنی آب را در آن نقطه به سرعت تبخیر کرده و روی سطح استیل میسوزاند.
بیشتر بخوانید: چطور جای انگشت را از روی ظروف استیل به راحتی پاک کنیم؟
آیا آشپزی در قابلمه استیلی که زرد شده، بیخطر است؟
پاسخ این سؤال یک «بله» محکم است. آن هاله زرد رنگ فقط نسخه ضخیمتر شدهی همان لایهی «اکسید کروم» است که از اول هم برای محافظت روی قابلمه شما وجود داشته است. این لایه کاملاً غیرسمی و پایدار است و به هیچ عنوان از بدنه جدا نشده و وارد غذای شما نمیشود.
این تغییر رنگ صرفاً جنبه ظاهری دارد و هیچ تأثیری بر سلامت یا طعم غذای شما نخواهد داشت. ساختار و کارایی قابلمه نیز دچار تغییر نمیشود؛ بنابراین میتوانید با خیالی آسوده به آشپزی در این ظروف ادامه دهید. در حقیقت، تنها دلیل تمیز کردن این لکهها، حفظ درخشش و زیبایی ظرف است.
چطور از زرد شدن قابلمه استیل پیشگیری کنیم؟
پیشگیری همیشه راحتتر از حل کردن مشکل است؛ با رعایت چند عادت ساده، میتوانید کاری کنید که ظروف استیلتان تا آخر عمر و برای همیشه مثل روز اول نو و براق بمانند. گنجاندن این نکات در روتین آشپزی اصلاً کار سختی نیست:
کنترل شعله و حرارت: این مهمترین نکته است. همیشه آشپزی را با حرارت متوسط شروع کنید و بگذارید قابلمه یکی دو دقیقه گرم شود، سپس روغن یا غذا را اضافه کنید. استیل گرما را خیلی خوب در خودش نگه میدارد، بنابراین وقتی ظرف داغ شد، میتوانید با خیال راحت شعله را کم کنید.انتخاب شعله مناسب: همیشه سایز قابلمه را با سایز شعلهی گاز تنظیم کنید. این کار باعث میشود گرما فقط به کف ظرف بخورد و شعله از کنارهها بالا نیاید تا دیوارههای قابلمه را بسوزاند و زرد کند.داغ نکردن قابلمه خالی: عادت کنید که هیچوقت قابلمه را خالی روی گاز رها نکنید. به محض اینکه ظرف را روی شعله گذاشتید، روغن یا مایعات را داخلش بریزید.شستوشوی بهموقع و جلوگیری از شوک حرارتی: اجازه دهید قابلمه خنک شود و بعد آن را بشویید تا با سرد و گرم شدن ناگهانی تاب برندارد. اما نگذارید باقیماندهی غذا یا روغن چند روز داخل ظرف بماند، چون هر چه بیشتر بماند، تمیز کردنش سختتر میشود.خشک کردن بعد از هربار شستشو: یادتان باشد که همیشه بلافاصله بعد از شستن، قابلمهها را خشک کنید تا لکههای آب رویشان باقی نماند و منجر به ایجاد لکههای زرد نشوند.
هیچوقت از وسایل زبر (مثل سیم ظرفشویی) یا شویندههای خیلی قوی استفاده نکنید؛ چون به سطح استیل آسیب میزنند. برای آشنایی بیشتر با روشهای مناسب این کار، میتوانید مقاله «روشهای تمیز کردن ظروف استیل بدون خراش» را مطاله کنید.
چطور لکههای زرد قابلمه استیل را از بین ببریم؟
لازم نیست با زردی قابلمههای استیلتان بسوزید و بسازید! با کمی وقت گذاشتن و چند قلم وسایل ساده که در هر خانهای پیدا میشود، میتوانید دوباره آن برق جذاب را به ظرفتان برگردانید:
سرکه سفید: یکی از بهترین راهها استفاده از سرکه سفید است. اسید ملایم سرکه، لایهی تغییر رنگ داده را از بین میبرد. کافی است به مقدار مساوی آب و سرکه داخل قابلمه بریزید، بگذارید بجوشد و بعد صبر کنید تا کاملاً خنک شود. در آخر هم با یک اسفنج نرم آن را بشویید.خمیر جوششیرین: برای لکههایی که سختتر پاک میشوند، ترکیب جوششیرین و کمی آب عالی است. این خمیر را روی قسمتهای زرد شده بمالید، بگذارید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بماند و بعد با یک دستمال یا اسفنج نرم روی آن بکشید.پاککنندههای مخصوص: اگر لکهها خیلی سمج بودند، بهترین گزینه استفاده از پاککنندههای مخصوص استیل است که حاوی اسید اگزالیک هستند. این مواد خیلی قوی هستند، پس حتماً طبق دستور روی بستهبندی استفاده کنید تا روی بدنه خط نیندازند.
با انجام این مراحل و رعایت نکات گفته شده در این مقاله از بخش سبک زندگی مجله اکالا، نهتنها از تغییر رنگ استیل جلوگیری میکنید، بلکه لذت آشپزی در ظروفی درخشان و سالم را برای همیشه به خود هدیه میدهید. امیدواریم این ترفندها به شما کمک کند تا همیشه آشپزخانهای براق و غذاهایی لذیذ داشته باشید.
شما برای از بین بردن لکههای زرد قابلمه استیل از چه راهکارهایی استفاده میکنید؟ آنها را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
منابع: MFYchina / SY-Kitchenware
من سورین صیادی هستم. سالهاست که شور و اشتیاق من به نوشتن، بخش بزرگی از زندگیام بوده و خیلی خوشحالم که میتونم با نوشتن درباره موضوعات متنوعی مثل سینما، آشپزی و سبک زندگی، دیدگاهها و تجربیاتم رو با شما به اشتراک بگذارم.
- برچسب ها:
