سرگرمی با ادبیات: تفسیر واژه‌های انگلیسی در فارسی

انگلیسی، ادبیات (English literature)
انگلیسی، ادبیات
انگلیسی، ادبیات
تحوّل ادبیات انگلیسی از دورۀ کهن تا به امروز را به دوره های مختلفی تقسیم می کنند که هریک از آن ها به لحاظ نظریۀ هنری، شیوه ها و مسائلشان از یکدیگر متمایزند. ۴۴۹م، مقارن با ورود ساکسون ها، را مبدأ ادبیات انگلیس قرار می دهند. هرچند تاریخ نگارش پاره هایی از متون باقی مانده به حدود ۶۹۸م بازمی گردد.ادبیات آنگلوساکسون. (یا ادبیات انگلیسی کهن) نثر و شعر به گویش های گوناگون انگلیسی کهن که بین ۴۴۹م و ۱۰۶۶م نوشته شد. بزرگ ترین منظومۀ حماسی بازمانده بیوولف(ح ۷۰۰م) است که نبردهای این قهرمان را با دشمنان اسطوره ای، نظیر گرندلآدمخوار و مادرش بازگو می کند. یکی از کهن ترین اشعار کوتاه مشتمل بر شش مصراع سرودۀ کدموناست که بنابر اقوال در رؤیا به او الهام می شود تا دربارۀ آفرینش نغمه سرایی کند. شعر بلندتر «رؤیای مسیح مصلوب» (ح ۶۹۸م) مراسم مسیحی صلیب عیسی را می نمایاند. همان گونه که الین، اثر کینوولف، به این موضوع می پردازد. تاریخ آغاز نثر انگلیسی کهن به عصر آلفرد کبیر و ترجمه هایش برمی گردد. نثر تاریخی با سالنامۀ آنگلوساکسونآغاز شد که در اصل یادداشت های کوتاهی از رویدادهای سالانه بود. تاریخ مواعظ الفریک، راهب دورست، به قرن های ۱۰ و ۱۱م می رسد. نثر الفریک آشکارا پیچیده تر از نثر آلفرد است.
انگلیسی میانه. دوره ای از زبان و ادبیات انگلیسی از حدود ۱۰۵۰م تا ۱۵۵۰. از ویژگی زبان و ادبیات این دوره افزایش نفوذ اروپا، به ویژه فرانسه، است که ناشی از ورود طبقۀ حاکم نورمان در پایان قرن ۱۱م بود؛ گذشته از نفوذ نورمان های فرانسه فرهنگ و ادبیات ایتالیا نیز در پیشرفت ادبیات انگلیسی مهم بود. شاعران ایتالیایی، ازجمله دانته آلیگیری، که در فاصلۀ ۱۳۰۷م و ۱۳۲۱م کمدی الهی را سرود و بو کاتچو، که دکامرونرا بین ۱۳۵۰م و ۱۳۵۲م نوشت، هر دو بر شاعران انگلیسی میانه تأثیر بخشیدند. اشعار کهن در قالب رمانس ها پدید آمد که بر مبنای داستان های شارلمانی، شاه فرانک ها، افسانه های آرتور شاه بریتانیایی، و رویدادهای شهر باستانی تروا بودند. شاعر بزرگ این دوره جفری چاسر(۱۳۴۳ـ۱۴۰۰م) بود. شعر مذهبی «رؤیای پیرز شخم کار»، سرودۀ ویلیام لنگلند(ح ۱۳۳۰ـ۱۳۸۶م)، از نظر اندیشه بیشتر حال وهوای انگلیسی داشت. از دیگر اشعار مذهبی بازمانده «مروارید»، از شاعری گمنام، «شکیبایی» و «سر گاوین و شوالیۀ سبزپوش» است که دربارۀ شوالیه گری است. در این دوره بیشتر مذهبی بود. هرچند نثر ترجمۀ کتاب مقدس (ح ۱۳۸۰م) از جان ویکلیفدشوار بود، نثر بومی در اواخر قرن ۱۵ با داستان مرگ آرتور، اثر تامس ملوری، پیچیده تر شد.
ادبیات دورۀ الیزابت. ادبیات دورۀ سلطنت الیزابت اول (۱۵۵۸ـ۱۶۰۳) در انگلستان. مشخّصۀ بارز ادبیات این عصر قدرتمندی، نوآوری، اعتماد به نفس است. رنسانس، انسان گرایی، شور پروتستانی، و کشفیات جغرافیایی و علمی همگی در بروز این قدرت خلاقه سهیم بودند. نوع ادبی قالب در این عصر نمایش نامه بود. نمایش نامه نویسی این دوره خود را از غلبۀ مذهب رهانید. شکسپیر و کریستوفر مارلوغالباً از مضامین بحث انگیز در نمایش نامه هایشان استفاده می کردند، ازجمله مضمون قدرت سیاسی در تیمور لنگ’کبیر، اثر مارلو، و مکبث(۱۶۰۶) شکسپیر. ادموند اسپنسرو فیلیپ سیدنیاز دیگر نویسندگان این دوره اند. با آغاز دورۀ جیمز اول، پادشاه انگلستان، محتوای نمایش نامه ها نیز آشکارا تیره تر شد. نمایش نامه های نویسندگانی، نظیر جان وبسترخشونت صریح تری را در معرض دید تماشاچیان قرار می داد. اسپنسر آثار کاملاً متفاوتی را عرضه کرد، ازجمله ملکۀ شاه پریان(۱۵۹۰ـ۱۵۹۶) که منظومۀ بلند شبانی بود. در این دوره همچنین نسخه های متعددی از کتاب مقدس به چاپ رسید و نقطۀ اوج آن چاپ نسخۀ ماندگار شاه جیمز بود.
ادبیات دوران بازگشت. بازگشت چارلز دوم به سلطنت (۱۶۶۰)، نوشتار خلاقه را از محدودیت های تحت الحمایگی رها ساخت. مشهورترین گونۀ این دوره کمدی وقیحانه و سرزنده در آثاری چون همسر روستایی، اثر ویلیام ویچرلی، است. اما نویسندگانی چون جان میلتون، صاحب اثر بهشت گمشده، و جان بانیان، نویسندۀ سیریک زایر(۱۶۷۸ـ۱۶۸۴) به خلق آثار مذهبی دست زدند. نثر غیرمذهبی، همچون نثر مذهبی، گونۀ محبوب این دوره بود. نویسندگان این دوره عبارت بودند از آیزاک والتونو ساموئل پپیس، که برای دستاوردهایش در به تصویر کشیدن ادیبانه و واقع گرایانۀ زندگی شهرت دارد. در شعر غیرمذهبی، جان درایدن، شاعر و نمایش نامه نویس، و سمیوئل باتلر، شاعر «هودیبرس»، از طنز بسیار استفاده کرده اند. نمایش نامه تراژدی نویسان این دوره عبارت اند از تامس اتویو ناتنیل لی.
شعر. مایکل درایتون با آثاری نظیر نیمفیدیا هنوز چشم به گذشتگان داشت. ظاهراً شاعران کاوالیر، نظیر جان ساکلینگ، و ریچارد لاولیس سعی داشتند در مقابل آشوب های اجتماعی قریب الوقوع جنگ داخلی مقاومت کنند. جان میلتون و رابرت هریک اشعار مذهبی و غیرمذهبی خود را در این دوره منتشر کردند.
ادبیات قرن ۱۸. این قرن را معمولاً عصر خرد می نامند. اندیشۀ فلسفی این عصر بیشتر بر ذهن و خرد تأکید می کند تا عواطف و تخیّل. در قرن ۱۸ ارزش های سنّتی پیشینیان در هنر و ادبیات دوباره رواج یافت. شاعران و نویسندگان این دوره آثار کلاسیک یونان و روم را سرمشق خود قرار دادند. در زمینۀ رمان نویسی پیشرفت های مهمی صورت گرفت. در اواخر قرن ۱۸، نهضت رمانتیسم شکل گرفت که واکنشی در برابر کلاسی سیسم بود. بزرگ ترین شاعر این دوره اَلگزاندر پوپبود. اهمیت وی مرهون اندیشه های روشن، بیان زنده و واقع گرا، و شوخ طبعی تقلیدناپذیر اوست. ازجمله اشعار اوست: مقاله ای در باب نقد (۱۷۱۱) و تطاول به حلقۀ گیسو(۱۷۱۴). از دیگر شاعران مشهور این دوره بعد از پوپ عبارت اند از جیمز تامسون، تامس گری، ویلیام کالینز، ویلیام کوپر، رابرت برنز، و ویلیام بلیک. این عصر اساساً عصر نثر بود که در آثار جاناتان سوئیفتبه اوج قدرت و کمال رسید. جنبه های گوناگون ادبیات انگلیسی نیز تکامل یافت. ساموئل جانسوندر لغت نویسی و اولیور گلداسمیتدر نمایش نامه نویسی شهرتی عالمگیر یافتند. دانیل دفونیز با رمانس های ماجراجویانه اش مهم ترین گام ها را به سوی رمان برداشت. ساموئل ریچاردسونو هنری فیلدینگاز دیگر نویسندگان این دوره اند.
ادبیات قرن ۱۹. این دوره شاهد ظهور رمانتیسم و تفوّق احساسات بر عقل است. آثار ادبی این دوره تحت تأثیر مسائل اجتماعی و سیاسی آن زمان ازجمله انقلاب صنعتی در کشور و همچنین انقلاب فرانسه بودند. در این قرن نمایش نامه نویسی تقریباً از رونق افتاد، در عوض رمان به اوج باروری و شکوه خود رسید. رمان گوتیک محبوبیت بسیار یافت. شعر رمانتیسم نیز در آثار ویلیام وردزورت، ساموئل تیلور کولریج، شلی، بایرون، جان کیتس، و رابرت ساوتیشکوفا شد. در دوران سلطنت ملکه ویکتوریا (۱۸۳۷ـ۱۹۰۱) دورۀ ادبی معروف به عصر ویکتوریا پدید آمد. رمان پرطرفدارترین گونۀ ادبی قرن ۱۹بود. ازجمله معروف ترین رمان نویسان این عصر عبارت اند از سر والتر اسکات، شاعر و رمان نویس اسکاتلندی، که به «پدر داستان های تاریخی و رمانتیک» شهرت یافته است؛ جین آستینکه رمان هایش بیشتر به زندگی طبقۀ اشراف و طبقۀ متوسط جامعه مربوط می شوند، ازجمله غرور و تعصب(۱۸۱۳)؛ خواهران برونته(شارلوت، امیلی، و آن) که تحت تأثیر مکتب رمانتیک و رمان های گوتیک بودند. مشهورترین رمان شارلوت برونتهجین ایر(۱۸۴۷) است. بلندی های بادگیر(۱۸۴۷)، نوشتۀ امیلی برونته، اثری نومیدانه و گوتیک محسوب می شود؛ چارلز دیکنزآثاری را به منظور برجسته کردن بی عدالتی ها و نابرابری های اجتماعی نوشت، مثل الیور توئیست(۱۸۳۷)؛ جورج الیوت(سیلاس مارنر۱۸۶۱ و میدلمارچ۱۸۷۱ـ۱۸۷۲) و ویلیام مِیک پیس تَکِری(بازار خودفروشی۱۸۴۷ـ۱۸۴۸) به مسائل اجتماعی و سیاسی پرداختند؛ تامس هاردیدر آثار خود، نظیر جود گمنام(۱۸۹۵) کمتر به سیاست پرداخته است و بیشتر نگرشی غم انگیز دارد، با این حال آثار او پیشرفت های اجتماعی و علمی آن زمان را مطرح می کند. دیگر رمان نویسان عبارت اند از آنتونی ترالوپ، ویلکی کالینز، اسکار وایلد، جوزف کنراد، چارلز کینگزلی، الیزابت گسکل، چارلز رید. نثرنویسان این دورۀ، به موضوعات مختلف از قبیل فلسفه، تاریخ، سیاست، و هنر پرداخته اند، ازجمله تامس مکولی، مورّخ انگلیسی؛ جان استوارت میل، فیلسوف و اقتصاددان؛ تامس کارلایل، مقاله نویس و مورخ اجتماعی؛ جان راسکین، منتقد هنری و اجتماعی؛ و والتر پیتر، منتقد هنری. ازجمله شاعران معروف این دوره عبارت اند از آلفرد تنیسون، رابرت براونینگ، جرارد منلی هاپکینز، ادوارد فیتز جرالد، رادیارد کیپلینگ، و متیو آرنولد.
ادبیات قرن ۲۰. آثار ادبی این قرن با توجه به دو جنگ جهانی، دوران رکود اقتصادی بین دو جنگ، و روزگار سخت پس از جنگ جهانی دوم در بریتانیا بررسی می شوند. نوگرایی در ادبیات چشمگیرترین ویژگی این عصر است. رنسانس ادبی ایرلند در پایان قرن ۱۹ نیز شایان ذکر است. رهبر این رنسانس ویلیام باتلر یِیتس، شاعر‎ و نمایش نامه نویس، بود که از رهبران نهضت آزادی ایرلند هم به شمار می رود. پست مدرنیسم نام بحث انگیز برخی جریان های ادبی و هنری است که از حدود ۱۹۸۰ شروع می شوند. پست مدرنیسم به تلفیقی از تأثیرات ناشی از فرهنگ ها و دوره های مختلف نظر دارد. رمان های آلدوس هاکسلیحس ناامیدی و سرخوردگی در دوران پس از جنگ جهانی اول را به بهترین نحو توصیف می کنند. ای ام فورستردر همۀ رمان هایش با ریشخندی آرام نقایص اخلاقی و عاطفی طبقۀ متوسط انگلیسی را برملا می کند. دی اچ لارنسکشمکش های ضمیر ناخودآگاه را با قدرتی کم نظیر توصیف می کند (فاسق خانم چترلی۱۹۲۸). جیمز جویسابعاد تازه ای به قالب رمان بخشید و شیوه های پرداخت ذهنی را غنی ساخت (دوبلینی ها۱۹۱۴). ویرجینیا وولفبه استفاده از شیوه های گفتگوی درونی و جریان سیّال ذهن در رمان هایش شهرت دارد (خانم دلووی۱۹۲۵). دیگر نویسندگان عبارت اند از اِوْلین وو،گراهام گرین، جورج اورول(مزرعۀ حیوانات ۱۹۴۵)، آرنولد بنت، سر آرتور کانن دویل، آگاتا کریستی. ازجمله مهم ترین نویسندگان پس از جنگ عبارت اند از کینگزلی ایمیس(جیم خوش شانس ۱۹۵۴)، دوریس لسینگ(بچه های خشونت)، آیریس مرداک(برندۀ جایزۀ بوکر)، مارگارت درابل، جان لوکار(جاسوسی که از سردسیر آمد ۱۹۶۳)، ویلیام گولدینگ(برندۀ جایزۀ نوبل ۱۹۸۳)، جولیان بارنز(انگلستان، انگلستان۱۹۹۹)، موریل اسپارک، آنیتا دسایی(روزه داری، ضیافت ۱۹۹۹). ویلیام باتلرییتس به ایرلند و فرهنگ قومی و اساطیرش عشق عمیقی داشت. تی اس الیوتبا شعر زمین بایر (۱۹۲۲) به شهرت رسید. دیگر شاعران این قرن عبارت اند از جرارد منلی هاپکینز، ویلفرد اوئن، رابرت گریوز، دبلیو اچ اودن، استیون اسپندر، سیسل دی لوئیس، دیلن تامس، و شیموس هینی. نمایش نامه نویسان این قرن جامعه و ارزش های آن را به چالش گرفتند، ازجمله جورج برنارد شاو(پیگمالیون۱۹۱۳)، جان گالزورتی(نزاع ۱۹۰۹ و عدالت ۱۹۱۰)، شون اوکیسیکه نمایش نامه هایش بیشتر با مسائل اجتماعی و سیاسی شهری سروکار دارند تا فرهنگ قوی و مضامین روستایی ایرلند. نمایش نامه نویسان دیگر این دوره عبارت اند از نوئل کاوئرد، سامرست موام، جان آزبورن، هارولد پینتر، و ساموئل بکت، از نویسندگان مکتب پوچی.

wikijoo: انگلیسی،_ادبیات