رازهای پشت پرده عمارت قاجاری مسعودیه!
عمارت قاجاری مسعودیه یکی از آثار معماری بارز دوره قاجاریه است که در شمال تهران واقع شده است. این عمارت در زمان حکومت ناصرالدین شاه ساخته شده و به دستور خاندان قاجار برای استقبال از مهمانان و ساکنان کاخ سفید ساخته شد. این بنا از جنس آجر سفید با نقوشات چینی و سقف های بلند و زیبا شناخته می‌شود.
اما، در دوره‌های بعدی، عمارت قاجاری مسعودیه دچار تغییرات و فرسایش شد و تبدیل به یک ساختمان خالی از سکنه شد. این محل با تلاش های مردم و فعالان فرهنگی تبدیل به موزه و مکانی برای برگزاری نمایشگاه‌ها و فعالیت های فرهنگی شد.
با این حال، هنوز هم این عمارت با چالش‌هایی نظیر فرسایش و عدم توجه به حفظ و نگهداری برخوردار است و نیازمند توجه ویژه‌تری برای حفظ و احیای آن است تا این میراث فرهنگی قدیمی در آینده نیز باقی بماند.
به گزارش آدرینبه نقل از ایسنا، عمارت قاجاری مسعودیه که در خیابان اکباتان در بهارستان تهران واقع شده است، متعلق به مسعود میرزا ملقب به «ظل‌السلطان» فرزند ناصرالدین‌شاه بود. این عمارت به همراه «سرای عامری‌ها» در کاشان و «کاروانسرای وکیل» در کرمان در سال ۱۳۸۹ طی یک مزایده از سوی صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی و فرهنگی (وابسته به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) به شرکت سرمایه‌گذاری «عظام» به مدت ۵۹ سال واگذار شد.
سرای عامری‌ها در کاشان پس از مرمت به هتل تبدیل شده و به گفته رئیس صندوق حفظ و احیا، این هتل طبق قرارداد قبلی به فعالیت خود ادامه می‌دهد، اما کاروانسرای وکیل در کرمان به دلیل آنکه گروه عظام به تعهداتش در مرمت و احیای این بنا مطابق قرارداد اقدام نکرده بود، در سال‌های پیش فسخ قرار داد شده و به سرمایه‌گذار دیگری واگذار شده است.
گروه عظام طبق همان قرارداد سال ۱۳۸۹ مکلف شده بود عمارت مسعودیه را در ۳ سال مرمت کند، اما ۶ سال پس از واگذاری این بنای فاخر قاجاری به سرمایه‌گذار، صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی و فرهنگی با طرح این ادعا که عمارت در این سال‌ها نه تنها مرمت نشده، بلکه در وضعیت بسیار بدتری قرار گرفته و خارج از تعهدات برای امور غیر اجاره داده شده و بدون مجوز کاوش شده است، از شرکت عظام شکایت کرد و در سال ۹۵ برای تنفیذ فسخ این قرارداد اقدام کرد. پس از آن و تا اکنون، گروه عظام از این عمارت خارج شده است و صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی و فرهنگی ساکن این عمارت شد.
با شکایت و پیگیری حقوقی شرکت عظام و همچنین صندوق، پس از گذشت حدود ۶ سال، حکم دادگاه به نفع سرمایه‌گذار و گروه عظام صادر شد و در فروردین‌ماه ۱۴۰۲ رسما اعلام شد که عمارت مسعودیه برای بهره‌برداری با تغییراتی در قرارداد اولیه و همچنین مدت اجاره به عظام برگردانده شده است.
در آذرماه سال ۱۴۰۲، شهاب طلایی ـ مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی ـ به خبرنگاران اطلاع داد که «صندوق به‌زودی مسعودیه را تخلیه می‌کند و این مجموعه در فضایی به دور از هیاهو در حال مرمت است و سرمایه‌گذار درصدد تسریع روند مرمت است و کارگاه‌های آن فعال شده‌اند. صندوق توسعه و احیا نیز به‌زودی به مکان دیگری منتقل خواهد شد. مرمت اضطراری و تجهیز حیاط پشتی را نیز در دست داریم.»
اما با بازداشت عباس ایراوانی با حکم دادگاه ویژه جرایم اقتصادی، بار دیگر سرنوشت این عمارت با ابهام و حاشیه مواجه شد. با این حال، شهاب طلایی، مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی، درباره سرنوشت عمارت مسعودیه، درحالی که قرار بود از حضور این صندوق به‌زودی تخلیه شود و در اختیار سرمایه‌گذار قرار گیرد و در پاسخ به پرسشی درباره احتمال تاخیر در تخلیه این عمارت با توجه به حکم بنیانگذار این هلدینگ، به ایسنا این جمله را گفت: «تا زمانی که روی همه چیز توافق نشود، روی هیچ چیز توافق نشده است.»
او اضافه کرد: «ما باید همه چیز را با هم توافق کنیم و پروژه عمارت مسعودیه ربطی به شخص آقای ایروانی ندارد؛ ما با شرکت عظام طرف هستیم.»
طلایی در پاسخ به پرسش که آیا در موعد مقرر مسعودیه تخلیه و به سرمایه‌گذار واگذار می‌شود؟ تاکید کرد: «اگر همه منافع و تکالیف قانونی انجام شود و روی همه چیز توافق کنیم، می‌توانیم مسعودیه را تخلیه کنیم، ولی تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشود، روی هیچ‌چیز توافق نشده است.»
تخریب‌های مسعودیه در سال‌هایی که در انتظار نتیجه دادگاه بود و به حال خود رها شده بود، تشدید شده است. به گفته طلایی، سرمایه‌گذار مدتی است مرمت اضطراری روی این بنا را آغاز کرده است. مشاهدات ایسنا نشان می‌دهد مرمت از دیوار بیرونی آن که شکم داده بود و همچنین پنجره‌های ارسی و تزئینات جداره بیرونی این عمارت، آغاز شده است. پیش‌بینی صندوق آن است که این مرمت اضطراری تا ۳ ماه طول بکشد، اما مرمتگرانی که در این عمارت مشغولند احتمال می‌دهند مرمت اضطراری بنا شاید تا ۶ ماه دیگر تمام شود. این درحالی است که مرمت اصلی بنا هنوز آغاز نشده است.
- برچسب ها:
