رازهای ثبات بازار سرمایه: ترمزهای رشد چگونه عمل می‌کنند؟

تاکید بر ثبات در قوانین بازار سرمایه به عنوان عامل اصلی و مهمی است که بیشتر از هر تنش دیگری می‌تواند موجب ریزش و ناپایداری در بازار گردد. وضعیت نامطمئنی از لحاظ سیاسی، اقتصادی یا حتی اجتماعی از جمله ترمزهای رشد بازار سرمایه محسوب می‌شود. این نااطمینانی‌ها می‌توانند اعتماد سرمایه‌گذاران را به خطر اندازند و سبب شوک‌های در بازار شوند که نه تنها به کاهش ارزش دارایی‌ها منجر می‌شود بلکه می‌تواند به بروز بحران‌های مالی نیز منجر شود. لذا، لزوم درنظر گرفتن و اجرای قوانین منصفانه و معقول در بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است تا بتوان بازار را در مسیر صحیح و پایداری نگه داشت.

محمد ماهیدشتی در گفتگو با خبرنگار آدریندر خصوص ریزش اخیر بازار سهام گفت: پیش از تشدید تنش‌های منطقه‌ای در روزهای اخیر، بازار سهام نوسانات منفی شدید را تجربه کرده و بنابراین، اگرچه افزایش درگیری‌ها احساسات منفی به بازار تزریق کرد، اما کماکان اقدامات بنیادین برای شرکت‌ها، محرک کلیدی بازار سهام خواهد بود.

وی با تأکید بر اینکه بازدهی یک سبد هم‌وزن از سهام شرکت‌ها به دلیل قابلیت توسعه‌ محصول و گسترش بازار فروش، باید بسیار بیشتر از طلا و مسکن باشد، در خصوص علل تناقض کنونی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون بزرگترین ریسک بازار سهام، نااطمینانی ناشی از تغییرات ناگهانی و مکرر مقررات و تحمیل قوانینی است که رشد سودآوری شرکت‌ها را غیرممکن می‌کنند. به عنوان مثال می‌توان به جریمه‌ بانک‌ها برای عدم پرداخت وام مسکن، قیمت‌گذاری دستوری عجیب در صنعت خودرو، عدم پویایی نرخ بهره‌ی مالکانه‌ی معادن، نرخ ارز پایین‌تر از بازار آزاد برای رفع پیمان‌سپاری ارزی صادرکنندگان و هزینه‌های بسیار بالای تأمین مالی اشاره کرد.

این تحلیلگر اقتصاد کلان در خصوص عدم تناسب بازار سهام با بازارهای موازی اشاره کرد: در روزهای اخیر ارزش صف فروش سهام برخی از شرکت‌های مادر تخصصی به اندازه‌ قیمت یک آپارتمان بوده و این بدان معنا است که اکنون نه تنها تنش‌های منطقه‌ای عامل اصلی اثرگذار بر بازار سهام نیست، بلکه به دلیل حجم عظیم نقدینگی و کاهش شدید شناوری، با یک استکان آب نیز بازار سهام شنا خواهد شد؛ اما ماشه‌ی رشد بازار، به هیچ وجه محدود کردن دامنه‌ی نوسان، تزریق پول توسط صندوق توسعه‌ی ملی یا سایر اقدامات دستوری نیست؛ بلکه سیاست‌گذار باید نشانه‌هایی به بازار بدهد که به دنبال اصلاح بنیان‌های شرکت‌ها و اقتصاد کلان است.

ماهیدشتی با بیان اینکه تغییر قیمت سهام هدف سیاست‌گذاری نیست، بلکه نتیجه‌ی آن است، گفت: اگرچه پایین بودن نسبی قیمت سهام می‌تواند نشانه‌ای از ارزندگی آن باشد، ولی کافی و قطعی نیست. این سیاست‌های صنعتی درست هستند که با مثبت کردن چشم‌انداز رشد سودآوری شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران را تشویق می‌کنند که حتی در نرخ‌های بهره‌ی کنونی با واگذاری دارایی‌های دیگر خود وارد بازار سهام بشوند.

ماهیدشتی در پایان در خصوص نحوه‌ی مدیریت ریسک‌های سیستماتیک توسط سازمان بورس گفت: محدود کردن دامنه‌ی نوسان به ۱درصد و رویه شدن تمدید دوره‌ی این محدودیت راه‌حل نامناسبی است، بلکه روش‌های بهتری مانند وقفه‌ی معاملاتی در صورت نوسان بالا و محدودیت خرید از محل درآمد فروش جهت ممانعت از نوسان‌گیری می‌توانند اعمال شوند؛. اگرچه معاملات روان و مساعد روزهای اخیر در بازار سهام و ارز نشان داد که فعلاً هیجان منفی زیادی در بازارها وجود ندارد.