راز شکست برنامه‌های توسعه: چالش بی‌نظمی در مدیریت
به گزارش تجارت‌نیوز، مصطفی پورمحمدی نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری امشب (شنبه، 26 خرداد) در گفت‌وگوی ویژه خبری با موضوع برنامه هفتم توسعه و جایگاه آن در دولت آینده او پخش شد، گفت: در ۶ برنامه‌ای که تاکنون تدوین شده است، در برنامه‌های دوم، چهارم، پنجم و ششم نقش داشتم. یعنی در برنامه‌های اول سوم و هفتم نقشی نداشتم و ر مشورت‌ها و تدوین آن دخیل نبودم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چقدر الگوی برنامه ۵ ساله توسعه را برای کشور مفید می‌داند، عنوان کرد: مشکلی که در برنامه‌های ۵ ساله و اصولاً در نظام برنامه‌ریزی کشور با آن روبرو هستیم که رهبر معظم انقلاب هم در یکی از بیانات خود به آن اشاره کردند که گزارش‌ها حکایت از آن دارد که میزان تحقق آن بین ۳۰ تا ۳۵ درصد است. حتی مطابق با برآوردها از میزان اجرا و تحقق برنامه ششم این عدد زیر ۳۰ درصد است.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بیان کرد: هنگامی که بنده در سازمان بازرسی کل کشور حضور داشتم نسبت به برنامه سوم توسعه یک ارزیابی انجام داده و گزارشی تهیه کردیم، این برنامه حدود ۴۲ یا ۴۳ درصد از آن محقق شده بود. البته میزان تحقق برنامه سوم توسعه در سایر نهادها حدود ۳۲ تا ۳۸ درصد عنوان شده بود.
وی ادامه داد: اصولاً برنامه‌ها برای اجراست. علت اینکه میزان تحقق برنامه‌های توسعه در کشور پایین است، این گونه بیان می‌کنند که مدیران و مجریان منظبط نیستند و به برنامه بی‌توجه هستند و صرفاً روی کارهای عادی متمرکز هستند و سیاست‌های خود را دنبال می‌کنند.
پورمحمدی با اشاره به اینکه اشکال در نظام برنامه‌ریزی ما را با عدم تحقق در برنامه‌های توسعه روبرو می‌کند، تصریح کرد: برنامه یک لوازم و منظوماتی دارد که باید فراهم شود. یعنی برنامه باید واقع بینانه باشد و شرایط و بستر اجرای آن برای تحقق فراهم شود. هم ابزار مادی و انسانی و هم ظرفیت‌های اجتماعی امکان تحقق برنامه را به ما بدهد.
وی افزود: البته باید به شرایط بیرونی که بر روی اجرای برنامه توسعه تاثیرگذار هستند نیز توجه کنیم. برخی اوقات حوادث غیر مترقبه‌ای مانند سیل، زلزله، جنگ و سایر در داخل یا خارج کشور و منطقه اطراف ما پیش می‌آید که روی برنامه‌ها تاثیرگذار هستند.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ادامه داد: معمولاً در نظام‌های برنامه‌نویسی سناریوهای مختلفی را پیش بینی و طراحی می‌کنند تا اگر با شرایط مختلفی روبرو شدند آن‌گاه برای برنامه ریسک مناسبی در نظر گرفته باشند و کم و کاست و افزایش آن را با یک درصد منطقی تعقیب کند.
پورمحمدی با اشاره به اینکه امروزه در دنیا برنامه‌های ۵ یا ۱۰ ساله منسوخ شده است، تصریح کرد: یک سیاست گذاری کلان مانند برنامه ۲۰ یا ۱۰ ساله دارند و هدف گذاری نسبت به آن انجام می‌دهند. سپس باید برنامه نوشته شده ریز شده و با بودجه تنظیم شود که معمولا برنامه روی یک یا دو سال تنظیم می‌کنند چون هنر برنامه تطبیق آن با بودجه و درآمدها است. چرا که احکام کلی ربطی به برنامه ندارد و قوانین خاص خود را دارد.
وی افزود: در دنیای معاصر سرعت تحول بسیار زیاد است و این گونه نیست که شما پیش بینی کنید ۵ یا ۱۰ سال آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. یعنی ما مواجه با اتفاقاتی در جهان هستیم که به سرعت رخ می‌دهند و مناسبات را بز هم می‌ریزند. لذا نظام برنامه نویسی در جهان نسبت به این معنا توجه دارد و به همین دلیل، برنامه‌ها و زمانبندی آن‌ها را روی مبنای یک یا دو سال تنظیم می‌کنند.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری خاطرنشان کرد: مشکل دیگری که در کشور ما وجود دارد این است که برنامه ۵ ساله‌ای که طراحی و تدوین می‌کنیم توسط یک تیم شامل یک دولت و یک مجلس تنظیم شده و سپس با سیاست‌های کلی در مجمع تشخیص تطبیق داده می‌شود و شورای نگهبان آن را تایید می‌کند.
وی افزود: البته اکنون در برنامه هفتم توسعه شاهد موارد اختلافی هستیم که اصرار مجلس بر روی آن‌هاست ولی دولت نمی‌پذیرد. به همین دلیل به مجمع تشخیص مصلحت ارسال شده تا تصمیم گیری شود. البته خوشبختانه اکنون در مقطعی قرار داریم که یک تطبیق تصویب داریم که درباره آن توضیح خواهیم داد.
پورمحمدی با اشاره به اینکه اکنون با برنامه روبرو هستیم که توسط دولت شهید رئیسی و مجلس یازدهم تهیه و تدوین شده است، بیان کرد: مجلس قبلی این برنامه را تصویب کرده و ما اکنون می‌خواهیم برنامه که توسط یک مجلس و دولت دیگری تصویب شده است به دولت جدید واگذار کنیم.
وی ادامه داد: این کار با مشکل روبرو می‌شود چون دولت جدید شعارهای جدید دارد و نامزدهای انتخابات نیز شعارهای متفاوت دارند. مردم نیز به یک شعار از میان همه شعارها تمایل پیدا می‌کنند و به آن گفتمان رای می‌دهند و فرد پیروز می‌شود.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری تاکید کرد: برخی اوقات شاهد هستیم که شعارهای که نامزد انتخابات با برنامه قابل تنظیم و تطبیق نیست. اینجاست که سوال پیش میاد که چگونه قرار است این برنامه را اجرا کند و به انتظارات مردم چگونه پاسخ دهد. چرا که باید محاسبات بودجه‌ای درباره شعارهای یک دولت در برنامه انجام شده باشد.
وی افزود: رئیس‌جمهوری جدید قول داده و باید برنامه توسعه را اجرا کند. این موضوع مشکلاتی را برای اجرای برنامه توسعه در نظام برنامه‌ریزی کشور ایجاد می‌کند و ما در مقطع فعلی با چنین سیستم برنامه‌ریزی مواجه هستیم. تطبیق این فضاها با یکدیگر مشکلات جدی را برای ما ایجاد می‌کند.
پورمحمدی گفت: ما در برنامه هفتم توسعه یک ماده مکمل داریم و ماده ۳۵ الحاقی نام دارد و می‌گوید که دولت مکلف است حداکثر پس از یک سال از لازم الاجرا شدن این قانون نسبت به مواردی اقدام به عمل آورد. یعنی این موارد را تنظیم کند و تا یک سال آن را به مجلس تحویل بدهد.
وی ادامه داد: این موارد شامل ۲۵ عنوان هستند که برخی از آن‌ها عبارتند از؛ برنامه رفع ناترازی‌های اقتصاد کلان، برنامه تجهیز منابع مالی جهت تحقق رشد ۸ درصد، برنامه الزامات رشد ۲۵ درصدی صادرات غیر نفتی و سایر.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ضمن انتقاد از برنامه هفتم توسعه به‌علت نامشخص بودن اعداد و ارقام آن، تصریح کرد: هیچ کدام از این ۲۵ عنوان مشخص نشده است تا یک سال دیگر دولت قبلی یا دولت جدید باید این موارد را تهیه کرده و به تصویب مجلس برساند. پس برنامه شامل چه چیزی است!؟ همین موارد باید به عدد و رقم تبدیل می‌شد. این اعداد و ارقام اساس برنامه است که به زمان دیگر حواله داده شده است.
وی افزود: ما دو سال با فقدان برنامه توسعه روبرو بودیم و دو یا سه سال طول کشید تا این برنامه تنظیم شود. برنامه‌ای که دو یا سه سال برای تنظیم آن وقت صرف می‌شود و دولت با برنامگی ادامه برنامه گذشته را انجام می‌دهد. از یک طرف هم می‌گوییم برنامه تحقق پیدا نکرده است، از طرفی هم عنوان می‌کنیم که برنامه را یک دولت و یک مجلس دیگر ارائه می‌کند و یک دولت دیگر باید اجرا کند.
پورمحمدی ادامه داد: ظاهراً علت عدم تحقق روشن است و نباید چندان برای یافتن آن به جای دوری برویم چون شکل این برنامه به ما می‌گوید که نمی‌شود آن را به طور صحیح اجرا کرد پس باید درباره آن فکر کنیم. نباید فقط مدیران و کارمندان را متهم به بی‌انضباطی نسبت به برنامه متهم کنیم.
منبع :
فارس
- برچسب ها: مصطفی پورمحمدی نامزد انتخابات ریاست جمهوری
