آمار وضعیت بی سوادی در ایران: اندازه گیری تعداد باسودان در دهک های مختلف درآمدی

بیسوادی به معنای عدم دستیابی به سطح تحصیلی مناسب و توانایی کافی در خواندن و نوشتن است. در ایران، وضعیت بی سوادی همچنان یکی از چالش‌های مهم در حوزه آموزش و پرورش است. آمارها نشان می‌دهد که در برخی مناطق کشور، نرخ بی سوادی بالا است و افراد زیادی به علت فقدان تحصیلات مناسب و توانایی‌های کافی برای ورود به بازار کار با مشکلات اقتصادی مواجه هستند.

با توجه به این وضعیت، انجام بررسی و تحلیل نقشه تعداد بی‌سوادان در دهک‌های مختلف درآمدی در ایران می‌تواند به شناخت بهتر وضعیت آموزشی و اقتصادی کشور کمک کند. این نقشه می‌تواند به مسئولان کشور و جامعه محلی کمک کند تا سیاست‌های مناسبتری برای رفع بی‌سوادی و ایجاد فرصت‌های آموزشی و شغلی برای افراد آموزش ندیده اتخاذ کنند. این تحلیل آماری می‌تواند به اصلاح و بهبودی هر چه بیشتر آموزش و پرورش در کشور کمک کند.

آدرین- ندا مؤمن: میزان تحصیلات و سواد افراد از بخش‌های مهم اقتصادی و اجتماعی جامعه است که منجر به پیشرفت و توسعه کشور خواهد شد. ایران نیز تاکنون در زمینه سواد آموزی و توسعه آموزش پیشرفت‌های قابل توجهی را داشته؛ هر چند همچنان چالش‌هایی در دستیابی افراد جامعه به دانش و آموزش وجود دارد که بیشتر افراد ساکن در مناطق روستایی و دور افتاده با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند.
در این میان با توجه به وجود مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دسترسی به علم و دانش و افزایش سواد در جامعه برای همگان مقداری مشکل است؛ اما با توجه به موارد ذکر شده، چه تعداد از ایرانیان با سواد هستند؟
چقدر از مردم سواد دارند؟
براساس داده‌های مرکز آمار، متوسط تعداد افراد با سواد در خانوارهای شهری در کشور طی سال گذشته به میزان ۲.۷۵ نفر است. به طور متوسط حدود ۱.۷۴ نفر از افراد خانوارهای شهری که در دهک درآمدی اول قرار دارند، با سواد هستند. بیشترین تعداد افراد با سواد در دهک درآمدی اول، دو نفر در هر خانوار شهری هستند. در این میان، به طور متوسط حدود ۲.۳۹ نفر از افراد خانوارهای شهری که در دهک درآمدی دوم قرار دارند، با سواد هستند. بیش‌ترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی دو نفر در خانوار شهری هستند.
در دهک درآمدی سوم به طور میانگین حدود ۲.۵۸ نفر از افراد خانوار شهری، با سواد بوده و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی دو نفر در خانوار هستند؛ ضمن اینکه در دهک درآمدی چهارم به طور میانگین حدود ۲.۶۸ نفر از افراد خانوار شهری، با سواد بوده و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی دو نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی پنجم به طور میانگین حدود ۲.۷۹ نفر از افراد خانوار شهری، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی دو نفر در خانوار بوده و در دهک درآمدی ششم به طور میانگین حدود ۲.۸۸ نفر از افراد خانوار شهری، با سواد بوده اند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی سه نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی هفتم به طور میانگین حدود ۲.۹۶ نفر از افراد خانوار شهری، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی سه نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی هشتم به طور میانگین حدود ۳.۰۸ نفر از افراد خانوار شهری، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی چهار نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی نهم به طور میانگین حدود ۳.۱۹ نفر از افراد خانوار شهری، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی چهار نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی دهم به طور میانگین حدود ۳.۲۲ نفر از افراد خانوار شهری، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی سه نفر در خانوار هستند.
خانوارهای شهری دهک درآمدی دهم به طور متوسط به میزان ۱.۴ نفر بیشتر از دهک درآمدی اول در سال ۱۴۰۱ دارای افراد با سواد بودند. نمودار زیر متوسط تعداد افراد با سواد در خانوارهای شهری در دهک‌های درآمدی در سال ۱۴۰۱ را براساس داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد.

اعضای خانوارهای شهری چقدر با سواد دارند؟
همچنین، براساس داده‌های مرکز آمار، در سال ۱۴۰۱ متوسط تعداد افراد بی‌سواد در خانوارهای شهری در کشور به میزان ۵.۹۲ درصد بوده است. به طور متوسط حدود ۲۶.۶ درصد از خانوارهای شهری که در دهک درآمدی اول قرار دارند، بی سواد هستند. به طور متوسط حدود ۱۰.۱۳ درصد از خانوارهای شهری که در دهک درآمدی دوم قرار دارند، بی سواد هستند؛ ضمن اینکه به طور متوسط حدود ۶.۹ درصد از خانوارهای شهری که در دهک درآمدی سوم قرار دارند، بی سواد هستند.
۵.۶۲ درصد از خانوارهای شهری قرار گرفته در دهک درآمدی چهارم در سال گذشته بی سواد بوده‌اند. ۴.۰۳ درصد از خانوارهای شهری قرار گرفته در دهک درآمدی پنجم در سال گذشته بیسواد بوده‌اند و هیچ فرد با سوادی در خانواده نداشته‌اند.
در سال گذشته در  ۲.۳۹ درصد از خانوارهای شهری در دهک‌های درآمدی ششم هیچ فرد با سوادی وجود نداشته و در عین حال، حدود ۲.۱۳ درصد از خانوارهای شهری در دهک‌های درآمدی هفتم هیچ فرد با سوادی وجود نداشته است. در  ۰.۶۶ درصد از خانوارهای شهری در دهک‌های درآمدی هشتم هیچ فرد با سوادی وجود نداشته است. در نهایت حدود ۰.۶۵ درصد از خانوارهای شهری در دهک درآمدی نهم و حدود ۰.۰۳ درصد از خانوارهای شهری در دهک درآمدی دهم هیچ فرد با سوادی وجود نداشته است. نمودار زیر متوسط تعداد افراد بیسواد در خانوارهای شهری در دهک‌های درآمدی در سال ۱۴۰۱ را براساس داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد.

میزان سواد سرپرست خانوار شهری در دهک‌های درآمدی
با بررسی آمارها و داده‌ها می‌توان مشاهده کرد که ۲۷.۸ درصد از سرپرستان خانوارهای شهری دارای مدرک دیپلم تا کمتر از لیسانس هستند. همچنین ۲۳.۵ درصد از افراد سرپرست خانوار شهری به میزان کمتر از ششم ابتدایی تحصیل کرده‌اند.
سرپرست خانوارهای شهری که در مقطع ششم ابتدایی تا سوم راهنمایی تحصیل کرده‌اند به ۱۶.۲ درصد می‌رسند. ۱۳.۶ درصد از  سرپرستان خانوار شهری بی سواد بوده و تحصیل نکرده‌اند. بعد از آن، به میزان ۱۱.۵ درصد از سرپرستان خانوار شهری در مقطع لیسانس تا کمتر از فوق لیسانس تحصیل کرده‌اند.
در نهایت، سرپرستان خانوارهای شهری به میزان ۵.۴ درصد در مقطع فوق لیسانس و بالاتر، ۱.۳ درصد در مقطع متوسطه تا کمتر از دیپلم تحصیل کرده‌اند.
سرپرستان خانوارهای شهری که دارای سواد و تحصیلات بدون مدرک هستند حدود ۰.۳ درصد هستند.

چه میزان از خانوارهای روستایی با سواد هستند؟
براساس داده‌های مرکز آمار، متوسط تعداد افراد با سواد در خانوارهای روستایی در کشور طی سال گذشته به میزان ۲.۵۵ نفر است. به طور متوسط حدود ۰.۷۲ نفر از افراد خانوارهای روستایی که در دهک درآمدی اول قرار دارند، با سواد هستند. بیشترین تعداد افراد با سواد در دهک درآمدی اول یک نفر در هر خانوار روستایی هستند.
به طور متوسط حدود ۱.۶ نفر از افراد خانوارهای روستایی که در دهک درآمدی دوم قرار دارند، با سواد هستند. بیش‌ترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی یک نفر در خانوار روستایی هستند.
در دهک درآمدی سوم به طور میانگین حدود ۲.۲۷ نفر از افراد خانوار روستایی با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی دو نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی چهارم به طور میانگین حدود ۲.۶ نفر از افراد خانوار روستایی، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی دو نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی پنجم به طور میانگین حدود ۲.۷۱ نفر از افراد خانوار روستایی، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی سه نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی ششم به طور میانگین حدود ۲.۸۳ نفر از افراد خانوار روستایی، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی سه نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی هفتم به طور میانگین حدود ۳.۰۱ نفر از افراد خانوار روستایی، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی سه نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی هشتم به طور میانگین حدود ۳.۰۸ نفر از افراد خانوار روستایی، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی سه نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی نهم به طور میانگین حدود ۳.۱۹ نفر از افراد خانوار روستایی، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی سه نفر در خانوار هستند.
در دهک درآمدی دهم به طور میانگین حدود ۳.۴۲ نفر از افراد خانوار روستایی، با سواد هستند و بیشترین تعداد افراد با سواد در این دهک درآمدی چهار نفر در خانوار هستند.
خانوارهای روستایی دهک درآمدی دهم به طور متوسط به میزان ۲.۷ نفر بیشتر از دهک درآمدی اول در سال ۱۴۰۱ دارای افراد با سواد بودند.

در خانوارهای روستایی چه تعداد بی‌سواد وجود دارد؟
همچنین، براساس داده‌های مرکز آمار، در سال ۱۴۰۱ متوسط تعداد افراد بی‌سواد در خانوارهای روستایی در کشور به میزان ۱۴.۹ درصد بوده است. به طور متوسط حدود ۶۱.۲۸ درصد از خانوارهای روستایی که در دهک درآمدی اول قرار دارند، بیسواد هستند. به طور متوسط حدود ۳۲.۳ درصد از خانوارهای روستایی که در دهک درآمدی دوم قرار دارند، بیسواد هستند. به طور متوسط حدود ۱۷.۸ درصد از خانوارهای روستایی که در دهک درآمدی سوم قرار دارند، بیسواد هستند.
۱۰.۳ درصد از خانوارهای روستایی قرار گرفته در دهک درآمدی چهارم در سال گذشته بیسواد بوده‌اند. ۸.۵ درصد از خانوارهای روستایی قرار گرفته در دهک درآمدی پنجم در سال گذشته بیسواد بوده‌اند و هیچ فرد با سوادی در خانواده نداشته‌اند.
در سال گذشته در  ۶.۳ درصد از خانوارهای روستایی در دهک‌های درآمدی ششم هیچ فرد با سوادی وجود نداشته است. همچنین، حدود ۴.۴ درصد از خانوارهای روستایی در دهک‌های درآمدی هفتم هیچ فرد با سوادی وجود نداشته است. در  ۳.۳ درصد از خانوارهای روستایی در دهک‌های درآمدی هشتم هیچ فرد با سوادی وجود نداشته است. در نهایت حدود ۲.۷ درصد از خانوارهای روستایی در دهک درآمدی نهم و حدود ۳.۱ درصد از خانوارهای روستایی در دهک درآمدی دهم هیچ فرد با سوادی وجود نداشته است.