وضعیت نابسامان بهداشت دندانی در کشور ایران

وضعیت نابسامان سلامت دندان ایرانی‌ها مشکلات جدی و قابل توجهی را به همراه داشته است. عوامل مختلفی نظیر برنامه‌های غذایی ناسالم، عدم توجه به بهداشت دهان و دندان، کاهش سطح آگاهی درباره مراقبت از دندان‌ها و همچنین عدم دسترسی به خدمات بهداشت دهان و دندان از بین موارد مهمی است که باعث شده است تا وضعیت سلامت دهان و دندان ایرانی‌ها نابسامان باشد. این موضوع می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های دندانی جدی مانند تسویه‌گری، ترکیدگی لثه و دندان‌های فراوانی شود. برای بهبود این وضعیت، آموزش‌های بهداشت دهان و دندان باید به‌طور مداوم و منظم انجام شود و از سوی دیگر، دسترسی به خدمات بهداشت دهان و دندان باید بهبود یابد تا ایرانی‌ها بتوانند از دندان‌های سالمی برخوردار شوند.

به گزارش آدرینبه نقل از مهر، محمدحسین خوشنویسان، با اشاره به اینکه ارائه خدمات دندانپزشکی یک کار تیمی است که دندانپزشک بخش درمانی آن را انجام می‌دهد، افزود: نقش حرفه‌های وابسته دندانپزشکی در تأمین سلامت دهان آحاد مردم از اهمیت خاصی برخوردار است.

وی با بیان اینکه خدمات دندانپزشکی پیشگیری که توسط بهداشت‌کاران به بیماران و افراد سالم داده می‌شود از اثر بخشی بیشتری در ارتقای سلامت دهان جامعه برخوردار است، گفت: در بسیاری از کشورهای موفق در زمینه ارتقای سلامت دهان، تعداد بهداشت‌کاران بیش از ۲ برابر تعداد دندانپزشکان است.

این متخصص بهداشت عمومی دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ادامه داد: به دلیل وجود این خلاء فرصت طلایی مداخلات پیشگیرانه قبل از بروز پوسیدگی دندان توسط بهداشتکاران را از دست داده و با گذشت زمان مشکلات دندان‌های مردم به طور مستمر و همه ساله رو به افزایش است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اضافه کرد: شاخص‌های ملی سلامت دهان نشان می‌دهند که کودکان ۵ تا ۶ سال، قبل از ورود به دبستان به‌طور متوسط دارای پنج دندان شیری پوسیده هستند و فقط ۱۲ درصد این گروه سنی فاقد پوسیدگی دندانی هستند ولی در سن ۱۲ سالگی که دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی جایگزین شده‌اند، هر کودک به طور متوسط دارای دو دندان پوسیده است.

وی ادامه داد: لازم به ذکر است که درصد کودکان فاقد پوسیدگی دندان در سن ۱۲ سالگی ۲۷.۴ درصد است که تنها پس از سه سال یعنی در سن ۱۵ سالگی ۲۷ درصد از این دندان‌های سالم دچار پوسیدگی شده و نسبت کودکان فاقد پوسیدگی به چهار دهم درصد کاهش می‌یابد، که علت آن صرفاً عدم توجه کافی به انجام مراقبت‌های فردی روزانه در این گروه سنی است.

خوشنویسان با بیان اینکه با توجه به وجود روش‌های پیشگیرانه مبتنی بر شواهد علمی نباید شاهد چنین اتفاقات ناگواری باشیم، ادامه داد: بدیهی است که استفاده از نیروهای حد واسط و استفاده از روش‌های دندانپزشکی پیشگیرانه بسیار ارزان‌تر از هزینه انجام درمان‌های دندانپزشکی است. زیرا اینگونه درمان‌ها نیازمند وجود تجهیزات، مواد، و استفاده از دندانپزشک است که همگی با هزینه بسیار زیادی تأمین می‌شوند.

وی تاکید کرد: صرف هزینه‌های گزاف برای درمان‌های دندانپزشکی هیچ‌گونه ارتقایی در شاخص سلامت دهان ایجاد نخواهد شد، چرا که این شاخص (DMFT) مجموع تعداد دندان‌های پوسیده (D)، دندان‌های کشیده شده (M) و دندان‌های پُرشده (F) است و زمانی‌که دندان پوسیده ترمیم می‌شود در حقیقت جای D با F عوض شده که در مجموع تغییری در شاخص اتفاق نخواهد افتاد.

این متخصص بهداشت عمومی دندانپزشکی، با اشاره به اینکه بهترین و در عین حال ارزان‌ترین روش ارتقای سلامت دهان مراقبت کامل از دندان‌های سالم قبل از بروز پوسیدگی است، تاکید کرد: بخش عمده ارتقای سلامت دهان جامعه از طریق درمان‌های دندانپزشکی انجام نخواهد شد و باید با استفاده از روش‌های پیشگیرانه نسبت به تحقق هدف شعار ملی “ایران بدون پوسیدگی دندان” اقدام کرد. بدیهی است در غیر این صورت تعداد بیشتری از مردم دندان‌های خود را از دست داده و آمار بی دندانی کامل کشور ما در سنین سالمندی از ۵۲ درصد فعلی هم تجاوز خواهد کرد. با توجه به اهمیت بهداشتکاران و نقش بسیار مهم آنان در ارتقا ملی سلامت دهان، روز دندانپزشکی در ایران (۲۳ فروردین) روز تصویب قانون بهداشتکاران در مجلس شورای اسلامی انتخاب شد.